Hipofiz bezi; beynin altında, kafa tabanında yer alan küçük bir bezdir. Ufacık bir yapı olmasına rağmen çok büyük görevleri vardır. Buradan salgılanan hormonlar vücuttaki diğer bezleri etkiler ve diğer hormonların salınımını düzenler. Hipofiz bezi ile ilgili olan tümörler adenom adıyla nitelendirilir. Genel olarak iyi huyludurlar.
Hipofiz adenomlarının birçok çeşidi vardır. En çok görülenlerden biri prolaktin hormonu salgılayan adenomlardır. Prolaktin hormunu kadınlarda süt salgılanmasını sağlar ve fizyolojik olarak lohusalık döneminde yükselir. Ancak hipofiz tümörü lohusalık dönemi dışındaki zamanlarda da adet düzensizliğine, meme başından süt gelmesine ve geçici kısırlığa yol açar. Bu tip adenomlarda cerrahiden önce ilaçla tedavi edilme yoluna gidilir ve genellikle olumlu sonuçlar alınır. Kadınlarda daha sık görülen bu tür adenomlar bazen erkeklerde de görülebilir. Erkeklerde tedavide cerrahi daha öne çıkar.
İkinci sıklıkta görülen adenomlar ise büyüme hormonu salgılayanlardır. Eğer çocukluk döneminde bu hastalığa yakalanılırsa boyda aşırı uzama (dev hastalığı) meydana gelir. Erişkin dönemde yakalanılırsa boy uzama süreci bittiği için sadece el, ayak, çene, burun kökü gibi bölgelerde uzama ve genişleme görülür. Ses kalınlaşır. En kötü tarafı ise iç organların da büyümesine neden olabileceği için organ yetmezliğine neden olmalarıdır. Büyüme hormonu salgılayan hipofiz tümörleri cerrahi olarak tedavi edilmelidir.
Hipofiz bezi tümörlerinin hepsi ameliyat edilmez. Özellikle kadınlardaki prolaktinomalar ilaçla tedavi edilip takibe alınabilir. Ancak görme sinirlerini etkileyip görme kaybına sebep olacak kadar büyük tümörler, uzun süre (iki yıl ve üzeri) ilaç kullanılmasına rağmen küçülmeyen ve de hormon düzeyleri düşmeyen hastalar ameliyat edilmelidir. Hipofiz ameliyatları mikroskobik ya da endoskopik yöntemlerle burundan girilerek yapılır. Bu sayede görülen bir yara ve iz söz konusu olmaz. Hasta ameliyat olduktan sonra hastanede birkaç gün yatırılır. Hastaneden taburcu olduktan kısa bir süre sonra normal hayatına dönebilir.
